OMUZ SIKIŞMA HASTALIĞI
(BURSİT ve TENDİNİT)
(İmpingement Sendrom)
Sporcular, endüstri işçileri, ev bakım elemanları ciddi omuz ağrılarından sıklıkla yakınırlar. Bunun nedeni rotator manşetin ve omuz başının bulunduğu aralıkta sıkışmasıdır.
Omuz sıkışma sendromu nedir
Omuz sıkışma hastalığı bir veya daha fazla problemin bir arada bulunması ile gelişir. Bu problemler;
- Bursa denilen yağlayıcı keseceğin şişmesi ki bursitis denilir. Omuzun yüksek yüklenme altında hızla uzatılması sırasında sıktır. Bu en sık fırlatmaya dayanan sporlarda görülür. Spor dışında boya, cam silme gibi aktivitelerde de olabilir. İleri yaşlarda kendiliğinden de gelişebilir.
- Rotator manşet tendonlarının şişme- ödem-iltahabı ki tendinit denilir. En sık ani ve yüklenme ile başlanılan sportif aktivitelerde başlar. Buradaki neden adelelerin henüz bu aktiviteye hazır olmamasıdır.
- Tendonlardaki aşınma ve yırtıklar sanrası kireç depolanması ki Dupley Hastalığı denir.
- Köprücük kemiği ile kürek kemiği arasındaki eklem kireçlenerek tendonların deçtiği boşluğu daraltır. Bu da sürtünme ile tendonlarda tendinit gelişir.
- Omuz başının üzerindeki çatının ön kısmının (akromion) aşırı kıvrık olması da kolu yukarıya kaldırma sırasında tendonların buraya sıkışmasına neden olur ve tendinit, ileri vakalarda yırtık gelişir.
 |
 |
| Şekil 1- omuz başı üzerindeki çatı ve tendonlar (boş hali) |
Şekil 2- bursa kesesi (mavi) |
Belirti ve bulgular
Hastalar genellikle ilk belirtileri görmezden gelirler. Genellikle başlangıçta küçük bir ağrı ve adelelerde hafif bir güç kaybı vardır. Omuz hareket kısıtlılığı ve baş üzeri hareketlerde ileri ağrı daha sonra başlar.
Bursitis te orta-ileri derecede ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır.
Tendinitte ise bazı kesin pozisyonlarda keskin bir ağrı olur. Tekrarlayıcı tendinit atakları rotator manşet yırtığına neden olabilir.
Ağrı
- Ön tarafta
- Ön ve yandan kola yayılır.
- Gece artar
Hareket kısıtlılığı
- Omuzu öne (Fleksiyon) ve yana (abduksiyon) kaldırma hareketlerinde üst açılarda kısıtlılık görülür.
- Kolu içe çevirme, sırta götürme, suyen açma-takma gibi hareketlerde kısıtlılık vardır,
- Rotator manşet denilen tendonların yırtıklarında kuvvetsizlikle birlikte görülür.
Tanı
- Direkt grafiler (AP, skapula Y, axiller)
- MRG
- Lokal anestezik ile test "impingement testi" ; Bu omuz başı ile çatı arasına lokal anestezik bir ilaç enjekte edilir. Sıkışmadan doğan ağrılar tama yakın geçer ve omuz hareketleri artar. Ağrı geçmesine rağmen hareket artmaz ise bir tendon yırtığı düşünülür. Ağrı geçmez ise ya sıkışma sorununuz yoktur ya da enjeksiyon yapılan bölge doğru değildir.
 |
| Şekil 3- köprücük kemiği kireçlenmesi tendonların geçtiği boşluğu daraltır |
Başlangıçta tedavi
Bursitte tanıdan hemen sonra ilk olarak istirahat önerilir. Buz uygulaması, ödem giderici ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonları, ultrasonografi etkin bir tedavi sağlayabilir. Bazen geçici olarak kol askısı kullanılması gerekebilir. Ağrı azalınca omuz güçlendirme ekzersizlerine başlanmalıdır.
Tendinitte olayı ortaya çıkaran hareketler yeterince uzun süre bırakılırsa iyileşme başlar. Hasta daha sonra tedrici olarak germe ve güçlendirme ekzersizlerine başlar. Ekzersiz öncesi sıcak sonrasında soğuk uygulaması iyi sonuç verir. Daha ciddi vakalarda ilaç ve kortikosteroid enjeksiyonları yararlıdır.
Lokal steroid enjeksiyonu;
- Genç-sporcularda kaçınılmalı
- Rotator manşet tendonlarında yırtık olmamalıdır. Yırtık durumunda yapılırsa yırtığı büyütebilir. İleri yaşlarda ki hastalarda yırtık olmasına rağmen kortizon ağrıyı gidermek için yapılabilir.
- Öncesinde lokal anestezik ile test yapılması hastanın fayda görüp görmeyeceğini hakkında bilgi verir.
- Maksimum 3 enjeksiyon yapılmalıdır.
Başlangıç tedavisi işe yaramazsa ?
Bursitis' te cerrahi tedavi uygulanır.
Tendinitiste doktor ek tanı yöntemleri ile etkili diğer faktörleri tesbit etmeye çalışır ve tüm nedenler bir arada düşünülerek cerrahi tedavi önerilir.
Muhtemel bir yaralanmadan nasıl korunulur?
İleri yüklenme yapılan sporcularda dikkatli olmalıdır. Bu vakalarda muhtemel saktlanmalara karşı takımların tıbbi ekipleri uyanık olmalıdır. Ağrı başladığı anda önlemler alınmalıdır. Omuzunuzu rahatsız hissederseniz tenis veya golf oynamaya devam etmeyin. Limitlerinizi zorladığınızda karşılaştığınız omuz ağrılarına ilgisiz kalmayın, dinlenin. Nüks ederse mutlaka ortopediste başvurun. |
